Revolutiejaar 1848 is de benaming voor een reeks opstanden die zich in 1848/1849 in grote delen van Europa voordeden. Doel van deze opstanden was de instelling van een liberaal politiek systeem, het mogelijk maken van een liberale grondwet of het verdrijv Lees verder
Revolutiejaar 1848 is de benaming voor een reeks opstanden die zich in 1848/1849 in grote delen van Europa voordeden. Doel van deze opstanden was de instelling van een liberaal politiek systeem, het mogelijk maken van een liberale grondwet of het verdrijven van vreemde heersers.
Hoewel de beweging van 1848 slechts van korte duur was en vele van de afgedwongen maatregelen later weer door de heersende aristocratische en conservatieve elites werden teruggedraaid, oefenden de opstanden toch een grote invloed uit op de periode die volgde. Voortaan moesten de heersers toch min of meer rekening houden met liberale en nationalistische gevoelens in vooral de steeds invloedrijker wordende burgerij.
De revolutionaire bewegingen in Italië waren gericht tegen de regimes van de Habsburgers in het noorden en Bourbons in het zuiden. Ze streefden een Italiaanse eenheidsstaat na.
In het Koninkrijk der Beide Siciliën werd de Bourbon-koning Ferdinand II reeds in januari gedwongen een liberale constitutie te aanvaarden. Kort hierop herstelde hij met grof geweld echter weer het reactionaire regime. De liberalere koning Karel Albert van Sardinië kondigde eveneens een liberale constitutie af en nam maatregelen tot het vormen van een eenheidsstaat. Hij verklaarde Oostenrijk op 23 maart gesteund door Toscane en de Kerkelijke Staat de oorlog, maar werd in de Slag bij Custoza verslagen.
In het tot Oostenrijk behorende koninkrijk Lombardije-Venetië werden de Oostenrijkers uit Venetië verdreven, terwijl de Oostenrijkse generaal Josef Radetzky in Lombardije standhield. Paus Pius IX werd in 1849 verdreven en in zijn staat werd de Romeinse Republiek opgericht, die echter niet lang standhield.
In Parma en Modena zagen de hertogen Karel II en Frans V zich gedwongen de macht aan de liberalen af te staan en zich bij het koninkrijk Sardinië aan te sluiten, maar werden in hun macht hersteld. In 1849 kregen in geheel Italië de reactionaire krachten weer de overhand.