Geschiedenis

Expert aan het woord: Peter Reynaers over Egypte in de tijd van de zwarte farao's

Door Peter Reynaers | 27 augustus 2018

In 'expert aan het woord' overhandigen we de metaforische pen aan een van onze experts om een onderwerp te bespreken dat onder zijn of haar expertise valt. In deze editie bespreekt Peter Reynaers, onze expert op het gebied van archeologische vondsten, een prachtig klein kunstwerk uit onze veiling: een stenen reliëf van de graftombe van de invloedrijke stadhouder van het oude Thebe, Montuemhat.

__________________

Historische archeologische vondsten zijn de overblijfselen van weleer die ons laten dromen over schitterende tempels, prachtig gedecoreerde donkere graven en betoverende kunst. Dit zeldzame stuk uit de veiling komt uit een van de grootste graftombes die ooit in Egypte gebouwd is, die van Montuemhat, de stadhouder van Thebe tijdens de 26e dynastie. Zijn graf in el-Assassif, aan de voet van de tempel van Deir el-Bahari, is een van de mooiste en grootste graven die te vinden zijn in het hedendaagse Luxor. Helaas is het tegenwoordig meestal gesloten voor het publiek.


Een deel van het graf van de stadhouder van Thebe, Montuemhat. Hij diende tijdens de regeerperiode van "Taharqa" and "Psammetichus I", tijdens de 25e dynastie en het begin van de 26e dynastie. De afgebeelde hiërogliefen zijn: slang - uil - kwartel - riet.

Maar wie was hij?

Montuemhat (c. 700 v. Chr. – c. 650 v. Chr.) was een van de meest invloedrijke hoge ambtenaren van de 25e dynastie. Als een van de zwarte farao's, stadhouder van Thebe en 4e profeet van Amon in Karnak, speelde hij een belangrijke rol toen Psammetichus I de Nubische koningen ten val bracht en de 26e dynastie begon. Hij trouwde drie keer in zijn leven. Zijn bekendste echtgenote was Oudjarenes, waarschijnlijk een Nubische prinses. Ze speelde sistrum, een soort tamboerijn, in Karnak en had daardoor nauwe banden met de geestelijken in de belangrijkste tempel.


Standbeeld van Montuemhat in het Neues Museum in Berlijn.

Hij begon zijn politieke carrière tijdens de heerschappij van Shepenupet II. Maar zijn macht groeide pas echt tijdens de heerschappij van de Nubische, (nu Soedan), farao Taharqa (25e dynastie).   


Een stuk van het reliëf uit de veiling met de kwartel, die de letter W of Ou voorstelt en rechts achter de vogel de letter “i”, uitgebeeld door riet.

In een kleidocument uit Assyrië, de Rassamrol, wordt Montuemhat geciteerd ten tijde van koning Assurbanipal en daarbij “Koning van Thebe” genoemd. Het is niet bewezen dat hij zo veel macht had, of dat de Assyriërs hem zo zagen. Maar hij genoot zeer veel autoriteit en kreeg erkenning van Elephantine tot Hermopolis. Hij was een zeer intelligente politicus en kreeg daardoor het respect van de Assyriërs.

Dat leverde hem veel op. Zo overleefde hij de plundering van Thebe in ca. 661 voor Christus door troepen van Assurbanipal. Montuemhat noteerde dit zelf met een inscriptie in de tempel van Mut in Karnak. Hoe dan ook, op een zeker moment kwam de dynastie van de farao's van Sais en moest hij trouw aan de nieuwe heersers zweren. Thebe werd weer onderdeel van het grote, verenigde Egyptische land.

Montuemhats rijkdom moet groot geweest zijn, want hij begon een uitgebreid bouwprogramma, inclusief de restauratie van burgerlijke en religieuze gebouwen en de bouw van talloze standbeelden van Egyptische goden en hemzelf.

Zijn meest bekende bouwwerk is zijn eigen graftombe in de necropolis van Thebe. Die werd gebouwd als privébegraafplaats met twee open binnenplaatsen en talloze ondergrondse kamers versierd met reliëfs en autobiografische teksten.

Word eigenaar van een zeldzaam stuk kunst uit het oude Egypte

De oude Egyptische kunst staat erom bekend bijna altijd en profil te zijn en opzij te kijken. Er zijn echter uitzonderingen, zoals te zien is in ons reliëf: de hiëroglief van de 'uil' die gelezen wordt als de letter 'm', wordt frontaal afgebeeld. We zien beide ogen van het dier. De poten zijn in de gebruikelijke Egyptische profielstijl.  Vogels in Egyptische reliëfs waren meestal kerkuilen. Soms werd ook een oehoe gebruikt voor de hiëroglief 'M', en in de loop van de eeuwen kwamen ook gecombineerde karakteristieken van beide vogels voor: de geelbruine vleugels, het witte lijf en de witte kop van de kerkuil samen met puntige oortjes en de donkerdere kop van de oehoe.

Een deel van het reliëf toont de 'uil', die gelezen moet worden als letter 'm'

Deze week presenteren we een geweldige archeologieveiling met geselecteerde kunst uit de oudheid van handelaren die lid zijn van de International Association of Dealers in Ancient Art (IADAA), die in 1993 werd opgericht in Londen. IADAA is de internationale vereniging van toonaangevende handelaren in oude kunst die hoge ethische standaarden hanteren. Leden houden zich aan een strenge gedragscode, waarin de belangen van de klanten en de integriteit van het object zelf hoog in het vaandel staan. Momenteel telt IADAA 32 leden in acht landen. Niet iedereen komt in aanmerking voor een lidmaatschap: aanvragen worden zeer grondig gescreend.

Maak gebruik van deze exclusieve kans om een bijzonder object te verwerven dat ooit de muren sierde van een van de belangrijkste en invloedrijkste oude Egyptenaren van zijn tijd.

Als je verkoper wilt worden, kun je je eenvoudig gratis registeren. Met een wereldwijd publiek is Catawiki het perfecte platform om je bijzondere objecten te verkopen.

Meer ontdekken Farao's | Oude Egypte | Oude kunst en Antiek

Deze artikelen vind je misschien ook interessant:

Maak je gratis account aan
Bij Catawiki zul je iedere week versteld staan van de indrukwekkende en bijzondere objecten die aangeboden worden. Registreer je vandaag en ontdek onze wekelijkse veilingen, die door ons team van gespecialiseerde experts worden samengesteld.
Deel dit artikel
Close Created with Sketch.
Nog niet geregistreerd?
Door gratis een Catawiki-account aan te maken, kun je bieden op onze 75.000 bijzondere objecten die iedere week geveild worden.
Registreer nu