Door Tom | 24 maart 2021
Voor beginnende wijnverzamelaars is vintage een term die je waarschijnlijk tegenkomt. Maar wat betekent het en waarom maakt het uit? Wijnexpert Daniel Elswood ging zitten om de ins en outs van vintage wijn uit te leggen en waarom het speciaal is.
Wat is vintage wijn?
Vintage is een jaar waarin een wijn wordt geproduceerd. Om als vintage te worden bestempeld, mogen alleen druiven uit dat jaar in het eindproduct worden opgenomen. Niet-vintage champagne zal bijvoorbeeld een mix zijn van verschillende jaren en kan dus niet als één jaar worden bestempeld. Champagnehuizen doen dit om elk jaar een consistente huisstijl te behouden, waarbij individuele jaren juist een reflecterende stijl zullen zijn van dat ene oogstjaar. Dit is de reden waarom vintage champagne en port alleen in bepaalde, zeer goede jaren worden gemaakt.
Wat maakt een vintage fles speciaal?
Zelfs van dezelfde wijngaard zal een wijn elk jaar anders zijn; variërend van een heel klein beetje tot een heel andere stijl. Sommige wijnen zijn ontworpen om fris en jeugdig te worden gedronken, zoals bijvoorbeeld ‘New World’ Sauvignon Blancs, en daarom is het belangrijk om te zoeken naar recente jaren.
Ondertussen rijpen veel rode wijnen in de loop van de tijd en zullen, afhankelijk van de initiële oogst en wijnstijl, complexer, soepeler en ronder worden. Daarnaast zullen ze onvermijdelijk in prijs stijgen naarmate de flessen schaarser worden.
Wat zijn de factoren die bepalen hoe vintage wijnen en champagnes worden geprijsd?
Vintage kan een enorme impact hebben op de prijsstelling. Natuurlijk, als de groeiomstandigheden perfect zijn en de druiven worden tot zeer goede wijnen geboetseerd, zal er natuurlijk veel vraag zijn. Deze wijnen krijgen vaak goede recensies en voor topwijnen betekenen perfecte groeiomstandigheden flessen die waardevol zijn, wat de interesse in investeren vergroot.
Dat gezegd hebbende, vertaalt een uitstekend groeiseizoen zich niet noodzakelijkerwijs in de hoogste prijzen. Vaak kunnen in jaren die gewoon 'goed' zijn nog zeer goede wijnen worden gemaakt, maar in veel kleinere hoeveelheden, met als resultaat minder aanbod om aan de vraag te voldoen, en dus hogere prijzen.
Zijn er significante smaakverschillen tussen een heel oude en een nieuwe fles?
In één woord, ja. Wijn is iets dat leeft en blijft evolueren, zelfs als het eenmaal is gebotteld. Een minieme hoeveelheid zuurstof wordt door de kurk overgedragen waardoor de wijn verder evolueert. Wijnen die lang kunnen verouderen, zullen gedurende vele decennia evolueren, meestal gaande van frisse, jeugdige primaire fruitaroma's tot meer volwassen en hartige tonen met het fruit subtieler en meer geëvolueerd. Tijdens dit verouderingsproces zullen het mondgevoel en de textuur ook veranderen door de ontwikkeling van fenolische verbindingen in de wijn. Deze omvatten misschien het meest in het bijzonder de tannines die na verloop van tijd verzachten en gedurende een lange periode verminderen en zich vormen als sediment. Typisch gerijpte witte wijnen zullen meer olieachtige en stroperige texturen aannemen, en rode wijnen zullen een zachter mondgevoel ontwikkelen.
Terwijl oude witte wijnen meer olieachtige en stroperige texturen opnemen, en rode wijnen een soepeler gevoel ontwikkelen.
De hoeveelheid alcohol en suiker die een wijn bevat, heeft ook een enorme invloed op het verouderingsvermogen. Sommige Sauternes bijvoorbeeld, die worden beschermd door hogere niveaus van restsuiker, kunnen meer dan honderd jaar meegaan. Madeiras, die een hoger alcoholgehalte hebben, gaan zelfs nog verder terug en kunnen honderden jaren oud zijn.
Wat is een 'goed jaar' voor vintage wijn?
Dit hangt echt af van waar de wijnen worden gemaakt, maar over het algemeen komt het neer op veel zonlicht, regelmatige maar niet buitensporige regenval en goede omstandigheden tijdens de daadwerkelijke oogst, die idealiter lang genoeg zijn om een gezonde rijping van het fruit mogelijk te maken. Natuurlijk zijn er veel factoren bij betrokken, waaronder het beheer van de wijngaard en de mogelijkheid om met de hand fruit te selecteren, enzovoorts. En vervolgens is veel van wat een wijn goed maakt, hoe de wijnmaker besluit om de wijn in de kelder de komende jaren samen te stellen.
Zijn er wijnjaren, gebaseerd op jaar of producent, die het waard zijn om in te investeren en waarom?
Nogmaals, zeer zeker. 1982, 2000, 2005, 2009, 2010 en 2016 in Bordeaux waren bijvoorbeeld zeer goede jaren en de geproduceerde wijnen waren over het algemeen van zeer hoge kwaliteit. Veel van de wijnen die in dit wijnjaar worden geproduceerd, kunnen nog vele jaren rijpen en daarom is het investeringspotentieel groot. Dit is weer vergelijkbaar voor de Champagne 2008, die voor sommige huizen een uitstekende return-on-investment op middellange tot lange termijn belooft.
Wat zijn enkele van de oudste wijnjaren die er zijn?
Het verouderingspotentieel zoals vermeld is afhankelijk van de eerste oogst, maar ook van de wijnstijl. Bij Catawiki hebben we verschillende exemplaren van Chateau D'Yquem verkocht die teruggaan tot de jaren 1890 en we hadden er een van de weinige bekende flessen van 1821 Klein Constantia, Vin de Constance; een wijn die met name een van de favorieten van Napoleon was tijdens zijn gevangenschap op het afgelegen eiland Sint-Helena.
____________________
Kom zelf een vintage fles tegen in onze speciale wijnveilingen of registreer je als verkoper op Catawiki.
Ontdek meer wijn | Bordeaux Grand Cru Classé en Pomerol wijn
Deze artikelen vind je misschien ook interessant:
Kennismaken met de garagisten: de wijncultus van Frankrijk
Waarom je op Duitse wijn moet letten
De geheime geschiedenis van Oostenrijkse wijn
